ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
Αν και ο όρος Μαθησιακές Δυσκολίες (learning disabilities) χρησιμοποιείται εδώ και πάρα
πολλά χρόνια, δεν υπάρχει συμφωνία πάνω στα αποδεκτά κριτήρια που ορίζουν τις μαθησιακές
δυσκολίες, είτε στον κλινικό είτε στον ερευνητικό τομέα. Από κλινική σκοπιά, ο όρος μαθησιακή
δυσκολία υποδεικνύει ότι σε ορισμένους τουλάχιστον τομείς, η σχολική επίδοση του παιδιού δε φτάνει
στα επίπεδα που προβλέπονται σύμφωνα με τους δείκτες των νοητικών του ικανοτήτων.
Οι περισσότερες προσπάθειες βελτίωσης του ορισμού στις βιβλιογραφίες της ψυχολογίας και της
εκπαίδευσης καταλήγουν μονίμως στη δημιουργία ορισμών «δια αποκλεισμού*». Ο ορισμός που
ακολουθεί είναι χαρακτηριστικός αυτής της νοοτροπίας και έχει χρησιμοποιηθεί ευρύτατα ως νομικός
ορισμός: «Μαθησιακές Δυσκολίες είναι ένας γενικευμένος όρος που περιγράφει μια μεγάλη ομάδα
πολύμορφων δυσκολιών, οι οποίες εκδηλώνονται σε ένα ευρύ φάσμα γλωσσικών διεργασιών και
αναφέρεται στη λειτουργία και εκμάθηση της ομιλίας, της γραφής, της κατανόησης και των
μαθηματικών. Αυτά τα προβλήματα είναι εγγενή στο άτομο, θεωρούνται ότι υπάρχουν εξαιτίας της
δυσλειτουργίας του κεντρικού νευρικού συστήματος και είναι δυνατόν να εκδηλώνονται καθ’ όλη τη
διάρκεια της ζωής του. Μαζί με τις μαθησιακές δυσκολίες είναι δυνατόν να συνυπάρχουν προβλήματα
αυτορρύθμισης της συμπεριφοράς, κοινωνικής αντίληψης και αλληλεπίδρασης, τα οποία όμως, από
μόνα τους δεν προσδιορίζουν μια Μ.Δ.
Επίσης, Μ.Δ. μπορεί να παρατηρούνται ταυτόχρονα με άλλα προβλήματα (π.χ. λειτουργική αδυναμία
αισθήσεων, νοητική υστέρηση, σοβαρή συναισθηματική διαταραχή) ή με εξωγενείς επιρροές (π.χ.
πολιτισμικές διαφορές, υστερημένο γλωσσικό περιβάλλον, ανεπαρκής ή ακατάλληλη εκπαίδευση), δεν
είναι όμως αποτέλεσμα αυτών των συνθηκών ή επιρροών». (National Join Committee of Learning
Difficulties /NJCLP, 1998).
_______________________
*Κριτήρια επιλογής:
α) «Πρέπει να είναι φτωχός αναγνώστης και ορθογράφος»
β) «Να μην έχει αισθητηριακές και σοβαρές νευρολογικές βλάβες»
γ) Επαρκείς ευκαιρίες για να μάθει να διαβάζει και να γράφει»
δ) «Να μην έχει ψυχιατρικά και σοβαρά συναισθηματικά προβλήματα»
ε) Να έχει μέση ή ανώτερη νοημοσύνη»
Ο ορισμός αυτός τονίζει το γεγονός ότι τα παιδιά με Μ.Δ. αποτελούν έναν ανομοιογενή
πληθυσμό. Στον παραπάνω χαρακτηρισμό περιλαμβάνονται πολλές κατηγορίες (π.χ. ελάχιστη
εγκεφαλική δυσλειτουργία, υπερκινητικότητα, δυσλεξία…) και η καθεμιά από αυτές έχει αποτελέσει
αντικείμενο πολλών ερευνητικών προσπαθειών.
Σύμφωνα με το ελληνικό Υπουργείο Παιδείας οι Μ.Δ. σε γενικές γραμμές, θα μπορούσαν να
συνοψιστούν σε δύο ομάδες:
Ομάδα Α: Κατηγοριοποιήσιμες Μαθησιακές Δυσκολίες
Νευροβιολογικοί / Βιοχημικοί / Γενετικοί Παράγοντες
Δυσλεξία
Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)
Γλωσσικές Διαταραχές ή Ειδικές Γλωσσικές Διαταραχές (ΕΤΔ)
Οριακή Νοημοσύνη
Ομάδα Β: Μη κατηγοριοποιήσιμες / Άτυπες Μαθησιακές Δυσκολίες
α) Νευροβιολογικοί / Βιοχημικοί / Γενετικοί Παράγοντες
Ρυθμός
Δυσκολία στην αυθόρμητη γλώσσα
Δυσκολία στη γλώσσα κατ’ απαίτηση
Οργάνωση
β) Περιβαλλοντικοί Παράγοντες
Ψυχοσυναισθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα
Στην ομαδοποίηση αυτή δε συγκαταλέγονται οι Μ.Δ. που απορρέουν από ψυχωσικές
καταστάσεις και άλλες σοβαρές ψυχοπαθολογίες, τις οποίες εμφανίζουν παιδιά με ψυχογενή
σύνδρομα, όπως: σύνδρομο Asperger, διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, αυτισμός ή αυτιστικά στοιχεία
(άτυπος αυτισμός), σύνδρομο Tourette κ.α. Επίσης δε συμπεριλαμβάνονται Μ.Δ. παιδιών με ιατρικά
προβλήματα, όπως: έλλειψη σιδήρου ή άλλων στοιχειωδών βιταμινών, καθώς και νευρολογικές
παθήσεις, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου.
Παιδιά με Μ.Δ. είναι εκείνα που για οποιοσδήποτε λόγους, αδυνατούν να παρακολουθήσουν
το πρόγραμμα της τάξης τους και επειδή είναι τρομερά δύσκολο να ξεπεράσουν τις δυσκολίες τους
στηριζόμενα στις δικές τους μόνο δυνάμεις, χρειάζονται ειδική υποστηρικτική βοήθεια, που μπορεί να προέρχεται είτε από το σχολείο είτε από κάποιον ειδικό εκτός σχολείου.
Η παρέμβαση πρέπει να ξεκινά από το σημείο που βρίσκεται η δεξιότητα που υπολείπεται και
αποβλέπει στο να βοηθήσει την αυτοματοποίηση της ως ένα βαθμό και ταυτόχρονα να αποτελείται
από στοιχεία της σχολικής ύλης έτσι ώστε να κρατά το παιδί σε επαφή με τη σχολική εργασία. Στόχος των προγραμμάτων παρέμβασης δεν είναι μόνο η βελτίωση της υπολειπόμενης δεξιότητας αλλά και το να επιτυγχάνεται ένας ανεκτός τρόπος καθημερινής παρουσίας στην τάξη.
ΠΗΓΗ: specialeducation.gr
ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ/ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ελευθερία Γεωργαντή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου